Velkomin á vef Stjórnartíðinda
Setja síðu í 1024px vídd Setja síðu í 1280px vídd Setja síðu í 1400px vídd Fyrir sjónskerta Venjulegt letur Stækka letur Stækka letur enn meira

Sé munur á uppsetningu texta hér að neðan og í PDF skjali gildir PDF skjalið.
 299/2012

Nr. 299/2012 23. mars 2012
REGLUR
um kaupaukakerfi vátryggingafélaga.

1. gr.

Skilgreiningar.

Framkvæmdastjóri: Einstaklingur sem stjórn vátryggingafélags ræður til þess að standa fyrir rekstri þess í samræmi við ákvæði laga nr. 56/2010 um vátryggingastarfsemi eða hlutafélagalaga nr. 2/1995, burtséð frá starfsheiti að öðru leyti.

Kaupaukakerfi: Starfsreglur vátryggingafélags um kaupauka.

Kaupauki: Greiðslur og hlunnindi til starfsmanns, m.a. reiðufé, sérstakar lífeyrisgreiðslur og kaupréttir, venjulega skilgreint með tilliti til árangurs, sem ekki eru þáttur í föstum starfskjörum starfsmanns, þar sem endanleg fjárhæð eða umfang greiðslu liggur ekki fyrir með nákvæmum hætti fyrirfram.

Lykilstarfsmaður: Einstaklingur í stjórnunarstarfi hjá vátryggingafélagi, annar en framkvæmda­stjóri, sem hefur umboð til að taka ákvarðanir sem geta haft áhrif á framtíðar­þróun og afkomu félagsins.

Félag: Vátryggingafélag samkvæmt lögum nr. 56/2010 um vátryggingastarfsemi.

2. gr.

Gildissvið.

Reglur þessar gilda um vátryggingafélög, sbr. lög nr. 56/2010 um vátryggingastarfsemi.

Reglur þessar hafa ekki áhrif á kjarasamningsbundin réttindi eða skyldur starfsmanna.

Undanþegið reglum þessum eru árangurstengdar greiðslur sem veittar eru vátrygginga­sölumönnum vegna sölu vátrygginga.

3. gr.

Almennar reglur um kaupaukakerfi.

Félag sem hyggst greiða einum eða fleiri starfsmönnum sínum kaupauka er skylt að koma á kaupaukakerfi sem stjórn félagsins skal samþykkja að fengnu áliti starfs­kjara­nefndar sé slíkri nefnd til að dreifa. Kaupaukakerfi skal samræmast þeim mark­miðum sem það á að tryggja, sbr. 4. gr., og efni þessara reglna að öðru leyti.

Framkvæmdastjóra félags ber að tryggja að samningar og greiðslur til allra starfsmanna samræmist kaupaukakerfi félagsins og gildandi lögum. Kaupaukakerfi félags skal endurskoðað a.m.k. árlega þannig að tryggt sé að það taki mið af stöðu félagsins hverju sinni og aðstæðum á fjármála- og vátryggingamörkuðum. Við þessa endurskoðun skal einnig tekið mið af reglulegu innra mati vátryggingafélags á áhættu starfseminnar. Kaupaukakerfi má ekki stuðla að því að heildargreiðslur vegna kaupauka á ársgrundvelli ógni getu félagsins til þess að skila hagnaði.

Félag skal gera Fjármálaeftirlitinu grein fyrir gildandi kaupaukakerfi í gegnum skýrslu­skila­kerfi Fjármálaeftirlitsins. Ef Fjármálaeftirlitið fer þess á leit skal félagið rök­styðja að kaupaukakerfi samræmist markmiðum 4. gr. og reglum þessum að öðru leyti. Breytingar sem samþykktar eru á kaupaukakerfi skulu án tafar sendar Fjármála­eftirlitinu. Upplýsingum um kaupaukakerfi sem sendar eru Fjármálaeftirlitinu skal fylgja úttekt og greining á kaupaukakerfinu, sbr. 5. gr. reglna þessara.

Félagi sem veitir enga kaupauka er ekki skylt að setja sér sérstakar reglur um kaup­auka, enda staðfesti stjórn félagsins í gegnum skýrsluskilakerfi Fjármálaeftirlitsins eigi síðar en í febrúar ár hvert að félagið muni ekki greiða neina kaupauka það árið.

4. gr.

Markmið kaupaukakerfis.

Kaupaukakerfi skal miða að því að kaupaukar:

  1. hvetji ekki til óhóflegrar áhættutöku,
  2. vinni ekki gegn langtímahagsmunum félagsins og vátryggingartaka og stöðugleika á vátryggingamarkaði,
  3. leiði ekki til hagsmunaárekstra,
  4. samræmist sjónarmiðum um vernd viðskiptavina félagsins, kröfuhafa og hluthafa, og
  5. samræmist að öðru leyti góðum venjum og viðskiptaháttum í vátrygg­inga­viðskiptum og heilbrigðum og traustum rekstri vátryggingafélags.

5. gr.

Eftirlit innan vátryggingafélags með kaupaukakerfi og framkvæmd þess.

Þegar við á og a.m.k. árlega skulu eftirtaldir aðilar framkvæma úttekt og greiningu á hvort kaupaukar samræmast kaupaukakerfi félags og reglum þessum:

  1. Áhættustýring skal greina áhrif kaupaukakerfis á áhættusnið (e. risk profile) og rekstur félagsins.
  2. Lögfræðisvið og/eða regluvarsla félags skal greina hvernig uppbygging kaup­aukakerfis hefur áhrif á framfylgni félagsins við lög og reglur, þ.m.t. reglur þessar og innri reglur félagsins.
  3. Innri endurskoðun skal með reglubundnum hætti kanna uppbyggingu, framkvæmd og áhrif kaupaukakerfis félagsins. Liður í eftirlitinu skal m.a. vera árviss úttekt á heildarstarfskjörum framkvæmdastjóra og lykilstarfsmanna. Við þá úttekt skal m.a. litið til hvers kyns greiðslna frá dótturfélögum, sbr. 7. tölul. 1. mgr. 9. gr. laga um vátryggingastarfsemi, ef slíkum tengslum er til að dreifa. Auk þess skal gerð úttekt á kaupaukagreiðslum til annarra starfsmanna.

Telji framangreindir aðilar tilefni til athugasemda skulu þeir án tafar tilkynna stjórn félags­ins og Fjármálaeftirlitinu um slíkar athugasemdir.

Eigi síðar en í febrúar á hverju ári skal stjórn vátryggingafélags sjá til þess að úttekt og greining samkvæmt 1. mgr. þessarar greinar á kaupaukakerfi félagsins verði send Fjármálaeftirlitinu þar sem rökstutt er hvernig kaupaukakerfi félagsins samræmist góðum venjum og viðskiptaháttum og heilbrigðum og traustum rekstri vátryggingafélags samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga um vátryggingastarfsemi.

6. gr.

Jafnvægi á milli fastra launa og kaupauka.

Í kaupaukakerfi skal byggt á þeirri meginreglu að hæfilegt jafnvægi sé á milli fastra launa og kaupauka.

Samtala veitts kaupauka til starfsmanns, að meðtöldum þeim hluta greiðslu sem er frestað, má á ársgrundvelli ekki nema hærri fjárhæð en 25% af árslaunum viðkomandi án kaupauka.

Í kaupaukakerfi skal á því byggt að samsetning kaupauka, hvort sem um er að ræða greiðslu í reiðufé, eignarhlut í félaginu eða blöndu mismunandi þátta, sé ákvörðuð út frá því sjónarmiði að hún stuðli að heilbrigðum og traustum rekstri félagsins til langframa.

Ávallt skal fresta greiðslu hluta af kaupauka, a.m.k. 40% af honum, um að lágmarki þrjú ár. Við mat á því hvort fresta beri greiðslu um lengri tíma en þrjú ár skal höfð hliðsjón af áhættum starfseminnar og eðli þeirra starfa sem viðkomandi starfsmaður hefur með höndum fyrir félagið.

Ef heildarkaupauki starfsmanns á ársgrundvelli nemur ekki hærri fjárhæð en 10% af árslaunum starfsmanns án kaupauka er heimilt, þrátt fyrir ákvæði 4. mgr., að greiða kaupaukann út án frestunar.

Þegar félag veitir kaupauka í formi eignarhluta í félaginu og hyggst fresta afhendingu hans eða þegar félag veitir kauprétt og eignast í tengslum við slík viðskipti tímabundið eigin eignarhluti skal þess gætt að samanlagt hlutfall eignarhluta samræmist 53. gr. laga um vátryggingastarfsemi. Félagi er skylt að bókfæra slíka eignarhluti í efnahagsreikningi félagsins og er óheimilt að varðveita slíka eignarhluti í öðru félagi.

7. gr.

Áhrif kaupauka á fjárhagsstöðu félags.

Kaupaukakerfi má ekki stuðla að því að heildargreiðslur eða framtíðarskuldbindingar vegna kaupauka á ársgrundvelli ógni getu félagsins til að skila hagnaði eða takmarki getu þess til að styrkja gjaldþol sitt.

8. gr.

Ráðningarkaupaukar.

Í kaupaukakerfi er óheimilt að gera ráð fyrir tryggðum kaupauka, þ.e. kaupauka sem starfsmaður fær óháð árangri í starfi.

Ákvæði 1. mgr. kemur þó ekki í veg fyrir:

  1. að félag veiti starfsmanni staka greiðslu á fyrsta ári við ráðningu, svokallaðan ráðningarkaupauka,
  2. desemberuppbót og/eða orlofsuppbót umfram kjarasamningsbundnar greiðslur eða aðrar greiðslur þar sem allir starfsmenn félags fá greidda sömu upphæð eða sama hlutfall af mánaðarlaunum.

Samtala ráðningarkaupauka og annars kaupauka, að meðtöldum þeim hluta greiðslu sem er frestað, til starfsmanns á fyrsta ári ráðningar má á ársgrundvelli ekki nema hærri fjárhæð en 60% af árslaunum viðkomandi án kaupauka. Ákvæði 4. mgr. 6. gr. um frestun á greiðslu hluta kaupauka á einnig við um ráðningarkaupauka.

Ef til starfsloka kemur hjá starfsmanni sem síðar er ráðinn að nýju til félagsins eða annars félags innan samstæðu félagsins innan þriggja ára frá fyrri starfslokum er óheimilt að veita honum ráðningarkaupauka.

9. gr.

Mat á áhættu.

Þegar félag hyggst greiða kaupauka skal það taka mið af áhrifum áhættu á þann árangur sem félagið hyggst umbuna fyrir.

Kaupaukakerfi skal mæla fyrir um að starfsmenn eigi ekki viðskipti, t.d. afleiðuviðskipti, í því skyni að verja sig fyrir áhættu vegna kaupauka.

10. gr.

Mat á árangri.

Við ákvörðun kaupauka starfsmanns skal ekki aðeins litið til árangurs hans, heldur jafnframt árangurs þeirrar viðskiptaeiningar sem hann tilheyrir, frammistöðu félagsins í heild og þeirrar áhættutöku sem liggur árangrinum til grundvallar. Félagið skal einnig líta til þess hvort starfsmaður fylgi innri reglum og ferlum félagsins og hvort hann virði lög og stjórnvaldsfyrirmæli í störfum sínum, einkum um samskipti við viðskiptavini.

11. gr.

Lækkun, afturköllun eða endurgreiðsla kaupauka.

Kaupaukakerfi skal taka mið af því að kaupaukar verði ekki veittir eða aðeins veittir að litlu leyti ef ein eða fleiri af eftirtöldum aðstæðum skapast:

  1. Þegar tilskilin frammistaða viðkomandi starfsmanns næst ekki.
  2. Þegar tilskilin frammistaða viðkomandi viðskiptaeiningar eða deildar innan félagsins næst ekki.
  3. Þegar tilskilin frammistaða félagsins næst ekki, t.d. þegar félagið uppfyllir ekki þær fjárhagskröfur sem gerðar eru í V. kafla laga um vátryggingastarfsemi.
  4. Þegar starfsmaður fylgir ekki reglum eða innri ferlum félagsins eða virðir ekki lög eða stjórnvaldsfyrirmæli í störfum sínum.

Kaupaukakerfi skal tryggja að félagi sé heimilt að afturkalla þegar ákveðinn kaupauka sem ekki hefur verið greiddur út þegar einhverjar af þeim aðstæðum sem tilgreindar eru í 1. til 4. tl. 1. mgr. skapast.

Kaupaukakerfi skal tryggja að félagi sé heimilt að endurkrefja starfsmann um þegar útgreiddan kaupauka ef í ljós kemur að árangur hans hefur að verulegu leyti vikið frá því sem gert var ráð fyrir við töku ákvörðunar um kaupauka. Kaupaukakerfi skal mæla fyrir um að samningar séu þannig útbúnir að endurkröfu megi hafa uppi við starfsmann í vissan tíma jafnvel þótt hann starfi ekki lengur hjá félaginu. Frestur til að setja fram endurkröfu á hendur starfsmanni skal aldrei vera skemmri en fimm ár frá því að ákvörðun um greiðslu kaupauka var tekin.

Kaupaukakerfi skal tryggja að kaupauki, sem hefur verið ákveðinn en ekki greiddur vegna frestunar, sbr. 6. gr., skuli ekki greiddur þegar að fyrirhuguðum greiðsludegi kemur ef staða félagsins hefur versnað verulega eða útlit er fyrir að staða félagsins muni versna verulega.

Sé félagið undir sérstöku fjárhagseftirliti hjá Fjármálaeftirlitinu eða óvissa ríkir um gjald­þol félagsins skulu engir kaupaukar greiddir þar til telja má víst að félagið hafi á ný öðlast trausta fjárhagsstöðu.

12. gr.

Sérákvæði um stjórnarmenn.

Óheimilt er að greiða stjórnarmönnum félags kaupauka.

13. gr.

Sérákvæði um starfsmenn sem starfa við áhættustýringu,
innra eftirlit og innri endurskoðun.

Kaupaukar skulu ekki greiddir starfsmönnum sem starfa við áhættustýringu eða innri endurskoðun. Félagi ber að hafa hliðsjón af þessu við ákvörðun fastra launa slíkra starfs­manna, sbr. einnig 1. mgr. þessarar greinar.

14. gr.

Upplýsingagjöf og gagnsæi.

Allir starfsmenn skulu upplýstir um meginatriði kaupaukakerfis. Starfsmenn sem hljóta kaupauka á grundvelli kaupaukakerfis félagsins skulu upplýstir um þau atriði sem áhrif hafa á greiðslur til þeirra.

Áunnin réttindi starfsmanna samkvæmt kaupaukakerfi skulu færð til gjalda á hverju ári eftir því sem reikningsskilareglur kveða á um.

Á aðalfundi skal hluthöfum gerð grein fyrir meginatriðum kaupaukakerfis með skýrum hætti.

Í ársreikningi skal gerð grein fyrir kaupaukakerfi félagsins og áunnum kaup­auka­réttindum lýst. Þar skulu a.m.k. koma fram upplýsingar um heildar­skuldbind­ingar félagsins vegna kaupauka, annars vegar þær skuldbindingar sem komu til greiðslu á reikningsárinu og hins vegar þær framtíðarskuldbindingar sem félagið hefur tekist á hendur vegna kaupaukagreiðslna, sbr. ennfremur lagaákvæði sem gilda um reikn­ings­skil félagsins. Auk þess skal í ársreikningi gerð grein fyrir heildarstarfskjörum, þ.e. ekki aðeins kaupaukum heldur öllum greiðslum og hlunnindum, framkvæmda­stjóra og lykilstarfsmanna.

15. gr.

Gildistaka o.fl.

Reglur þessar eru settar á grundvelli 1. mgr. 55. gr. laga nr. 56/2010 um vátrygg­inga­starfsemi og taka þegar gildi.

Vátryggingafélög skulu í fyrsta sinn senda Fjármálaeftirlitinu upplýsingar um kaup­auka­kerfi í samræmi við reglur þessar eigi síðar en 1. október 2012, ásamt úttekt og grein­ingu á kaupaukakerfinu sbr. 5. gr. reglna þessara.

Vátryggingafélagi er skv. 1. mgr. 55. gr. laga nr. 56/2010 um vátryggingastarfsemi aðeins heimilt að greiða kaupauka í samræmi við reglur þessar.

Fjármálaeftirlitinu, 23. mars 2012.

Unnur Gunnarsdóttir.

Valdimar Gunnar Hjartarson.

B deild - Útgáfud.: 27. mars 2012