1. gr.

Með tilvísun til 1. mgr. 7. gr. og 38. gr. laga nr. 36/2001 um Seðlabanka Íslands hefur Seðlabankinn sett eftirfarandi reglur um viðskipti fjármálafyrirtækja (lánastofnana) við Seðlabankann.

Markmið reglna þessara er að skýra réttarsamband Seðlabankans og þeirra fjár­mála­fyrirtækja sem átt geta viðskipti við Seðlabankann. Um viðskipti þessara aðila fer eftir reglum þessum og skilmálum settum samkvæmt þeim.

2. gr.

Eftirfarandi fjármálafyrirtæki geta átt viðskipti við Seðlabankann:

3. gr.

Bundin innlán: Bundnar innstæður fjármálafyrirtækja í Seðlabankanum í umsamdinn tíma.
Daglán: Lán veitt til næsta viðskiptadags gegn veði í verðbréfum sem Seðlabankinn metur hæf til tryggingar.
Endurhverf verðbréfaviðskipti: Samningur um kaup/sölu Seðlabankans á verðbréfum af/til fjármálafyrirtækis þar sem fjármálafyrirtæki öðlast jafnframt rétt og skyldu að tilteknum tíma liðnum til að selja/kaupa aftur verðbréfin eða jafngild verðbréf á tilteknu verði. Endurhverf verðbréfaviðskipti fara fram með kaupum og sölu verðbréfa á skipulögðum verðbréfamarkaði sem Seðlabankinn samþykkir.
Fjárhagsleg tryggingarráðstöfun: Framsal eignarréttinda yfir fjárhagslegri tryggingu eða veðsetning á fjárhagslegri tryggingu til tryggingar efndum á skuldbindingum fjár­mála­stofnunar við Seðlabankann.
Gjaldeyrisskiptasamningar: Samningur um kaup eða sölu gjaldeyris sem gengur til baka eftir tilgreindan tíma með andhverfum viðskiptum í samræmi við samning.
Innstæðubréf: Skuldabréf sem Seðlabankinn gefur út til fjármálafyrirtækis.
Markaðsvirði: Nafnverð fjárhagslegrar tryggingar margfaldað með viðmiðunarverði.
Veðlán: Lán sem veitt eru gegn veði, í verðbréfum sem Seðlabankinn metur hæf til trygg­ingar.
Viðmiðunarverð: Dagslokaverð verðbréfa á síðasta viðskiptadegi áður en mat verðbréfa fer fram, á skipulegum verðbréfamarkaði eða viðurkenndum upplýsingaveitum sem Seðlabankinn hefur samþykkt.
Viðskiptadagur: Virkur afgreiðsludagur viðskiptabanka og sparisjóða frá mánudegi til föstudags.

4. gr.

Gjaldmiðill viðskipta.

Viðskipti og daglán Seðlabankans fara fram í íslenskum krónum. Seðlabankinn getur heimilað viðskipti í erlendri mynt.

5. gr.

Það er skilyrði fyrir viðskiptum við Seðlabankann samkvæmt reglum þessum að viðkomandi fjármálafyrirtæki hafi stofnað viðskiptareikning við Seðlabankann.

Viðskipti fjármálafyrirtækja eru eignfærð eða skuldfærð af Seðlabankanum á viðskiptareikning þeirra eftir því sem við á samkvæmt reglum þessum og skuldbindur fjármálafyrirtæki sig til að ráðstöfunarfjárhæð reiknings þess, sé ávallt nægjanleg.

6. gr.

Viðskiptadagar reglulegra viðskipta sbr. 1. tl. 1. mgr. 7. gr. eru virkir afgreiðsludagar viðskiptabanka og sparisjóða. Sé efndadagur ekki viðskiptadagur færist efndadagur til næsta viðskiptadags á undan og styttist efndatíminn sem því nemur. Gamlársdagur telst ekki reglulegur viðskiptadagur.

Seðlabankinn birtir á vefsíðu sinni reglulega viðskiptadaga viðskipta sbr. 1. tl. 7. gr.

7. gr.

Viðskipti við Seðlabankann geta farið fram með eftirfarandi hætti:

1. Regluleg viðskipti:
Regluleg viðskipti Seðlabankans geta verið til allt að 7 daga, í þeim tilgangi að auka eða draga úr framboði lausafjár. Til reglulegra viðskipta teljast:

2. Daglán:
Daglán er veitt til næsta viðskiptadags, gegn fjárhagslegri tryggingarráðstöfun sem Seðlabankinn metur gilda, sbr. 11. gr. Fjármálafyrirtæki getur óskað eftir dagláni geti það ekki uppfyllt bindiskyldu með öðrum hætti. Einnig getur Seðlabankinn veitt fjármálafyrirtæki daglán til að koma í veg fyrir yfirdrátt á viðskiptareikningi þess í lok viðskiptadags. Seðlabankinn getur veitt daglán í öðrum tilvikum.

3. Önnur viðskipti:
Seðlabankinn getur með sérstakri ákvörðun boðið fjármálafyrirtækjum eftirfarandi viðskipti með lengri efndatíma en skv. 1. tl.:

8. gr.

Veðlán eða endurhverf verðbréfaviðskipti geta verið til allt að 7 daga með uppgjöri samdægurs eða næsta viðskiptadag (T+1). Tilhögun slíkra viðskipta getur verið á eftirfarandi hátt:

Tilhögun viðskipta með innstæðubréf og bundin innlán til allt að 7 daga getur verið á eftirfarandi hátt:

Seðlabankinn getur takmarkað hversu mikið hlutfall þeirrar fjárhæðar sem bankinn býður til viðskipta rennur til einstaks fjármálafyrirtækis. Seðlabankinn getur hafnað einstaka eða öllum tilboðum.

Seðlabankinn tilkynnir tilhögun og skilmála viðskipta á vefsíðu sinni.

9. gr.

Vextir í viðskiptum við Seðlabanka Íslands eru samkvæmt vaxtatilkynningum Seðlabankans sem birtar eru á vefsíðu bankans.

Seðlabankinn getur breytt kjörum daglána án fyrirvara.

Seðlabankinn birtir á vefsíðu sinni önnur kjör viðskipta og skilyrði fjárhagslegra tryggingarráðstafana á vefsíðu bankans.

10. gr.

Um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir í viðskiptum fjármálafyrirtækja við Seðla­bank­ann fer skv. lögum nr. 46/2005.

Samning um fjárhagslega tryggingarráðstöfun skal gera skriflega eða með rafrænum hætti þannig að sanna megi stofnun tryggingarráðstöfunarinnar með lögformlegum hætti.

Í samningi skal tilgreina til hvaða skuldbindinga og trygginga samningurinn nær.

11. gr.

Eftirfarandi tryggingar eru hæfar í viðskiptum við Seðlabankann:

Seðlabankinn getur samþykkt skuldabréf gefin út af Íbúðalánasjóði, Landsvirkjun, Lánasjóði sveitarfélaga og Reykjavíkurborg hæf til tryggingar. Einnig getur Seðlabankinn samþykkt skuldabréfaflokka gefna út af ríkissjóði Íslands þrátt fyrir að þeir uppfylli ekki skilyrði 1. – 3. tl. 3. mgr. Seðlabankinn birtir á vefsíðu sinni þá flokka skuldabréfa sem bankinn samþykkir. Seðlabankinn getur einnig samþykkt sem tryggingu fyrir viðskiptum, eiginfjárloforð og eiginfjárframlag ríkisins til fjármálafyrirtækis sem er alfarið í eigu ríkisins þrátt fyrir að sú trygging uppfylli ekki skilyrði 1. – 3. tl. 3. mgr. Seðlabankinn getur sett takmörk á hversu hátt hlutfall slíkra trygginga hægt er að leggja fram í viðskiptum við bankann.

Verðbréf sett til tryggingar viðskiptum skulu uppfylla eftirfarandi skilyrði:

12. gr.

Fjármálafyrirtæki ábyrgist að verðbréf lögð fram til fjárhagslegrar trygg­ingar­ráð­stöfunar vegna skuldbindinga við Seðlabankann séu veðbanda- og kvaðalaus.

Ekki er heimilt að leggja fram víkjandi skuldabréf til tryggingar.

Útgefanda er ekki heimilt að leggja fram eigin skuldabréf til tryggingar fyrir eigin viðskiptum við Seðlabankann.

Séu verðbréf dregin út eða falli í gjalddaga fyrir gjalddaga skuldbindingar, og óski fjármálafyrirtæki eftir því að fá þau afhent, skal það leggja fram ný hæf verðbréf, og skal þá matsverð þeirra vera a.m.k. jafnhátt og matsverð hinna útdregnu eða gjaldföllnu verðbréfa.

Liggi viðmiðunarverð verðbréfa ekki fyrir á skipulegum verðbréfamarkaði eða hjá viðurkenndum upplýsingaveitum sem Seðlabankinn samþykkir, er ekki hægt að nota viðkomandi verðbréf sem fjárhagslega tryggingarráðstöfun nema til komi sérstök ákvörðun Seðlabankans.

Seðlabankinn metur tryggingarhæfi viðkomandi verðbréfa í hverju tilviki fyrir sig. Seðlabankinn áskilur sér rétt til að hafna verðbréfum sem lögð eru fram til fjárhagslegrar tryggingarráðstöfunar leiki vafi á að uppfyllt séu skilyrði um tryggingarhæfi þeirra.

13. gr.

Við mat á verðmæti verðbréfa sem lögð eru fram til tryggingar í viðskiptum við Seðlabankann skal nota frádrag frá viðmiðunarverði. Ekkert frádrag reiknast þó af innstæðubréfum né bundnum innlánum. Frádrag verðbréfa er birt í skilmálum um framkvæmd viðskipta og fjárhagslegar tryggingarráðstafanir í viðskiptum við Seðlabanka Íslands.

Seðlabankinn getur ef nauðsyn krefur, t.d. vegna markaðsaðstæðna beitt frekara frádragi en fram kemur í skilmálum.

Seðlabankanum er heimilt að hafna umsókn um viðskipti náist ekki samkomulag um verðmat trygginga.

14. gr.

Fjárhæð útistandandi daglána má aldrei vera hærri en níutíu hundraðshlutar af markaðsvirði veðsettra verðbréfa sem sett hafa verið til tryggingar þeim.

15. gr.

Seðlabankinn endurmetur reglulega verðmæti fjárhagslegra tryggingarráðstafana. Þar sem markaðsvirði getur lækkað fyrirvaralaust getur slíkt endurmat leitt til þess að Seðlabankinn krefjist viðbótartrygginga. Kveði reglur og skilmálar á um að verðmæti tryggingar skuli ávallt vera yfir ákveðnu lágmarki, og lækki verðmæti trygginga niður fyrir hið tilgreinda lágmark, skal fjármálafyrirtæki leggja fram viðbótartryggingu þannig að tilgreindu lágmarki verði náð á ný.

Telji Seðlabankinn þörf á viðbótartryggingu sbr. 1. mgr. skal viðkomandi fjármálafyrirtæki leggja fram fullnægjandi tryggingar þegar í stað.

16. gr.

Verðbréf sem lögð eru fram til tryggingar skulu skráð hjá verðbréfamiðstöð sem hlotið hefur starfsleyfi skv. lögum nr. 131/1997 um rafræna eignarskráningu verðbréfa. Heimilt er að leggja fram verðbréf rafrænt skráð í erlendri verðbréfamiðstöð sem Seðlabankinn viðurkennir.

Verðbréf sem skráð eru í íslenskri verðbréfamiðstöð skulu vistuð á VS reikningi viðkomandi fjármálafyrirtækis í Seðlabankanum sem jafnframt skal veðsettur Seðlabankanum samkvæmt sérstakri yfirlýsingu þar að lútandi.

Séu verðbréf skráð í erlendri verðbréfamiðstöð skulu þau vistuð hjá vörsluaðila (reikningsstofnun) sem Seðlabankinn viðurkennir.

17. gr.

Standi fjármálafyrirtæki ekki í skilum með greiðslu á skuldbindingum sínum á gjalddaga skal greiða dráttarvexti af vanskilaskuldinni sbr. 1. mgr. 6. gr. vaxtalaga nr. 38/2001 frá gjalddaga til greiðsludags.

Seðlabankinn getur innleyst verðbréf sem sett hafa verið til tryggingar og ráðstafað án fyrirvara eða tilkynningar inn á vanefndar skuldbindingar.

18. gr.

Seðlabankinn getur án fyrirvara útilokað fjármálafyrirtæki frá frekari viðskiptum samkvæmt reglum þessum hafi það ekki hlítt ákvæðum þeirra.

Þá getur Seðlabankinn útilokað fjármálafyrirtæki frá viðskiptum uppfylli fyrirtækið ekki ákvæði X. kafla laga nr. 161/2002 um laust fé og eigið fé.

19. gr.

Fjármálafyrirtæki ber allan viðskiptakostnað sem leggst á aðila. Í endurhverfum verðbréfaviðskiptum ber fjármálafyrirtæki viðskiptakostnað bæði við kaup og sölu verðbréfa.

20. gr.

Fjármálafyrirtæki sem átt getur viðskipti við Seðlabankann samkvæmt reglum þessum skal undirrita skilmála sem lýsir réttarsambandi sem ríkir milli Seðlabankans og fjármálafyrirtækis samkvæmt reglum þessum og um fram­kvæmd viðskipta þar sem fram kemur m.a.:

21. gr.

Reglur þessar taka gildi 1. júlí 2009. Jafnframt falla þá úr gildi reglur um viðskipti fjármálafyrirtækja við Seðlabanka Íslands nr. 808 frá 22. ágúst 2008.

Reykjavík, 26. júní 2009.